Στις περισσότερες περιπτώσεις μέτριας μέχρι σοβαρής μορφής κατάθλιψης, καθώς και σε σοβαρότερες μορφές αγχωδών διαταραχών, απαιτείται η φαρμακευτική αντιμετώπιση. Τα φάρμακα εκλογής είναι αυτά που ανήκουν στην κατηγορία των «εκλεκτικών αναστολέων της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης» (SSRI) τα οποία συνήθως αναφέρονται με την ονομασία «αντικαταθλιπτικά», καθώς η πρώτη ένδειξη χρήσης τους ήταν η κατάθλιψη. Στην πορεία ανακαλύφθηκε ότι ήταν εξίσου αποτελεσματικά και σε άλλες ψυχιατρικές διαταραχές. Σήμερα τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται λοιπόν εκτός από την κατάθλιψη και μεταξύ άλλων σε περιπτώσεις διαταραχής πανικού, κοινωνικής φοβίας, μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής, ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, γενικευμένης αγχώδους διαταραχής και βουλιμίας. Λόγω της ευρείας διάδοσης των φαρμάκων αυτών και την έλλειψη βασικών σχετικών γνώσεων που οδηγεί σε φόβο, μύθους και παρανοήσεις, θα ασχοληθούμε με αυτά στο παρόν άρθρο.

Τι είναι λοιπόν τα SSRI και πότε χρησιμοποιούνται;

Υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι στην κατάθλιψη και σε αγχώδεις διαταραχές η λειτουργία μίας ουσίας που ονομάζεται σεροτονίνη είναι διαταραγμένη στον οργανισμό. Η ουσία αυτή είναι νευροδιαβιβαστής, δηλαδή παίζει ένα σημαντικότατο ρόλο στη μεταβίβαση του «σήματος» μεταξύ των νευρώνων. Νευρώνας είναι το δομικό κύτταρο του νευρικού μας συστήματος. Αυτό που κάνουν τα SSRI είναι να αυξάνουν την συγκέντρωση της σεροτονίνης στο μικρό κενό που υπάρχει ανάμεσα στους νευρώνες επιφέροντας με αυτό τον τρόπο την ισορροπία της λειτουργίας της στον εγκέφαλο, στη βελτίωση της μετάδοσης του σήματος ανάμεσα στους νευρώνες και τελικά στη βελτίωση της διάθεσης.

Ποιες είναι οι πιθανές τους παρενέργειες; Θα γίνω ζόμπι;

Όχι, γενικά τα SSRI δεν επηρεάζουν αρνητικά λειτουργίες όπως η συγκέντρωση, η μνήμη και το συναίσθημα, οπότε δεν θα γίνετε ζόμπι. Αντιθέτως, οι πιο πάνω λειτουργίες θα βελτιωθούν σε συνάρτηση με την υποχώρηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Κάποιες άλλες όμως παρενέργειες μπορούν να εμφανιστούν, ιδιαίτερα κατά τις πρώτες 7-10 ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας. Οι πιο συνηθισμένες είναι :

• Ναυτία
• Σεξουαλικές διαταραχές (δυσκολίες στύσης, διαταραχές στον οργασμό)
• Διάρροια
• Πονοκέφαλος
• Εκνευρισμός
• Αύξηση του βάρους
• Διαταραχές του ύπνου

Ακόμη και αν εμφανιστούν αυτές οι διαταραχές, συνήθως υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε μία με δύο εβδομάδες. Αν συνεχίζονται σε τόσο βαθμό ώστε να είναι ενοχλητικές, τότε μπορεί να χρειαστεί να μειώσουμε τη δόση του φαρμάκου ή να το αλλάξουμε με κάποιο άλλο που θα ανέχεστε καλύτερα.

Προκαλούν αυτά τα φάρμακα εξάρτηση; Θα μπορέσω ποτέ να σταματήσω;

Όχι, τα συγκεκριμένα φάρμακα δεν προκαλούν εξάρτηση και ναι μπορείτε να σταματήσετε όταν γίνετε καλά. Έχετε όμως υπόψη ότι η θεραπεία πρέπει να συνεχιστεί από έξι μήνες μέχρι ένα χρόνο από τη στιγμή που υπάρχει σημαντική βελτίωση για να αποφευχθεί υποτροπή. Φυσικά η διακοπή πρέπει να γίνεται όσο θα βρίσκεστε υπό παρακολούθηση και συνήθως πρέπει η χρήση να διακόπτεται σταδιακά. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος για συμπτώματα απόσυρσης όπως ναυτία, πονοκέφαλοι, ζάλη και συμπτώματα γρίπης.

Για οποιαδήποτε άλλη απορία σας σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή κατά της κατάθλιψης και των άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.